Luisteren, hoe doe je dat?
Luisteren kunnen wij allemaal, maar écht goed luisteren is een vak apart. De kunst van luisteren zit hem in contact maken. Niet alleen stil zitten en niets zeggen, maar oprechte aandacht geven en vragen stellen aan jouw gesprekspartner. Het aannemen van de juiste houding en het gebruiken van de juiste gesprekstechnieken zijn hierin belangrijk:
Wees een OEN
Het is heel simpel: wees een OEN. Of anders gezegd: wees open, eerlijk en nieuwsgierig (OEN). Door een OEN-houding aan te nemen, geef je een gesprek makkelijk meer diepgang. Hierdoor kun je makkelijk meer informatie over iemand en zijn of haar situatie te weten te komen. Zo ga je weg van het oppervlakkige en creëer je een gesprek van waarde en betekenis.
Laat OMA thuis
Opvattingen, meningen en adviezen (OMA) kun je beter achterwege laten tijdens een gesprek. Door OMA thuis te laten, creëer je een veilige en vertrouwde omgeving. Het geeft jouw gesprekspartner de kans om zijn of haar hart te luchten, zonder dat zij bang hoeven te zijn om in een hokje te worden geplaatst of ongevraagde adviezen te krijgen.
Gebruik NIVEA
Een lekkere lik NIVEA kun je niet missen in een waardevol gesprek, oftewel: Niet Invullen Voor Een Ander. Maak geen zinnen af of zoek een eigen verklaring voor wat je hoort. Je kunt geen gedachten lezen, wat het lastig maakt om te weten wat jouw gesprekspartner écht wil zeggen. Door niet in te vullen voor een ander, geef jij jouw gesprekspartner de ruimte om zijn of haar verhaal te doen.
Aanrader: LSD!
Door te luisteren, samen te vatten en door te vragen (LSD) kom je tot de kern van het verhaal. Daarnaast geeft het jouw gesprekspartner het gevoel dat zij gehoord worden.
Luistertips
- Deel niet meteen je eigen ervaring. Het delen van jouw eigen ervaring is vaak goed bedoeld, maar kan soms echt een dooddoener zijn voor een waardevol gesprek. Door jouw ervaring(en) te delen, trek je het gesprek naar je toe. Probeer daarom zo min mogelijk je eigen ervaringen te delen.
- Neem de tijd voor een gesprek en laat je niet afleiden. Komt het even niet uit? Geef dit dan ook aan en stel voor om op een ander moment te bellen of af te spreken.
- Verplaats je in je gesprekspartner. Hoe voelt iemand zich? Welke gedachtes heeft iemand misschien? Hoe ervaart iemand iets? Wie weet kunnen jouw eigen gedachtes, gevoelens of ervaringen hierbij helpen. Wees vooral ook niet bang om te vragen hoe iemand iets ervaart.
- Wees niet bang om je uit te spreken. Voel jij je bijvoorbeeld ongemakkelijk bij een onderwerp of weet je even niet wat je moet zeggen? Spreek je dan (respectvol) uit.
- Luister met meer dan alleen je oren. Laat zien dat je luister: neem een open lichaamshouding aan, maak oogcontact, knik en zeg ‘mhm’. Let ook op de lichaamstaal, reacties en signalen van jouw gesprekspartner en reageer hier op.
- Toon oprechte aandacht en interesse, bijvoorbeeld door (open) vragen te stellen. Een open vraag begint met ‘wie’, ‘wat’, ‘waar’, ‘wanneer’, of ‘hoe'.
- Toon begrip en erkenning. Richt je op jouw gesprekspartners gevoelens en neem zijn of haar meningen en/of gevoelens serieus.
- Durf stiltes te laten vallen. Door zo nu en dan stiltes te laten vallen in het gesprek geef jij jezelf en jouw gesprekspartner de kans om na te denken.
- Stel de vraag ‘wil je alleen een luisterend oor of wil je ook advies?’ Soms heeft iemand alleen behoefte aan een luisterend oor en kun je OMA dus beter thuislaten. Door de vraag te stellen weet jij wat de ander van jou verwacht en kun je hierop inspelen.