Bewegen bij kanker

Vraag advies om te starten met sporten na kanker
Wie na behandeling van de kanker wil sporten, of de draad weer wil oppakken kan het best eerst advies vragen. Specialist, huisarts, oncologie-verpleegkundige en fysiotherapeut kunnen daarbij helpen. Op grond van nog heersende klachten of te verwachten late effecten kunnen ze inschatten welk bewegingsprogramma of welke sportactiviteiten aan het herstel kunnen bijdragen. Ook kan men aangeven of keuring vooraf door een sportarts gewenst is.

Beweging is onderdeel van de Oncologische Revalidatie, onderschreven door Zorgverzekeraars Nederland. Beweging moet er aan bijdragen dat langdurige bijwerkingen van chemotherapie of bestraling verminderen of kunnen worden voorkomen.

Wie voor kanker behandeld is, ervaart vaak vermoeidheid na chemotherapie en bestraling. Die verschijnselen kunnen de lust tot sporten en bewegen wegnemen. Uit onderzoek blijkt dat fysieke training en psychologische behandeling een gunstig effect hebben op moeheidsklachten.

Verlichting van vermoeidheid met behulp van medicijnen heeft nauwelijks effect. Rust als therapie bij moeheid wordt afgeraden. Het leidt ertoe dat de conditie verder achteruitgaat. De onderzoekers zeggen dat het grootste effect wordt bereikt als lichamelijke inspanning wordt gecombineerd met psychotherapie. Afzonderlijk hebben therapie en training veel minder effect, maar nog altijd meer dan medicijnen. Beweging heeft een gunstige uitwerking op de hartfunctie. De hartslag in rusttoestand wordt lager waardoor het hart minder wordt belast.

Welke vormen van sport en beweging zijn geschikt? Veel, maar niet alles en niet voor iedereen. Uitgangspunt: bij elke vorm van beweging moet je nog gewoon kunnen praten. Zoals bijvoorbeeld fietsen dansen en zwemmen. Ook tuinieren en stofzuigen tellen mee. Minder geschikt zijn sporten die kracht vereisen als judo of turnen, en contactsporten zoals voetbal. Als je geen klachten hebt, bestaan er meestal geen bezwaren tegen deze sporten. Inspanning op te hoog niveau is niet verstandig. Wees niet te streng voor jezelf. Het is goed om in de opbouwfase van het trainen wat reserve over te houden. Als je dagen na het sporten nog klaagt over moeheid, kortademigheid, duizeligheid of spierpijn, is de inspanning te groot geweest.  Dat is een signaal om het wat rustiger aan te doen. Wil je in clubverband sporten? Dan is het belangrijk om de trainer of coach te informeren over je lichamelijke situatie. Geef ook door wat het advies van de behandelaars is. Als de trainer weet waarop hij moet letten, dan kan hij de begeleiding daarop aansluiten.

Hoe begin je met sporten nadat je bent behandeld tegen kanker? Start met de opbouw van de spierkracht. Door rust en bedlegerigheid slinken spieren snel. Herstel van spierkracht moet je zorgvuldig en geleidelijk doen. Is de kracht terug, dan gaat het fietsen en wandelen gemakkelijker. Een dag met beweging kan er zo uitzien: 10 minuten ochtendgymnastiek, ’s middags 15 minuten fietsen. En aan het eind van de middag bijvoorbeeld 5 minuten wandelen. Aangeraden worden om vlot door te wandelen of te fietsen. Dan wordt de vooruitgang ook snel merkbaar. Voel je je een dagje niet lekker, neem dan een rustdag. Dat is zeker aan het begin niet verkeerd. Je kunt ook meedoen aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. Dat betekent tenminste 5 dagen per weken 30 minuten bewegen of sporten.  Dat geldt ook voor 55-plussers. Maar zij mogen het iets rustiger aan doen. Op de website  allesoversport.nl staat meer informatie hierover.

• Minder klachten na behandeling door te sporten
• Tegenkracht, sportbegeleiding op maat voor mensen met kanker.
• Sport en Transplantatie richt zich op basis- en wedstrijdsport voor mensen met een transplantatie, zoals een stamceltransplantatie.
• Alles over sport, alle kennis over sport en bewegen op één plek!

_{Beeld C. Koch - Pixabay}

Op 22 april 2022 hield Hematon een webinar over kanker en beweging.

Je kunt dit hieronder terugkijken.