Geen chemotherapie meer bij teruggekeerde CLL

Beeld Chokniti Khongchum 26-10-2020 Leukemie

Venetoclax zorgt ervoor bij mensen met chronische lymfatische leukemie (CLL) dat de ziekte langer wegblijft dan de standaardbehandeling, namelijk chemotherapie. Ook is een hoger percentage patiënten na vier jaar nog in leven. Dat blijkt uit de wereldwijde Muranostudie, die geleid werd door de Amsterdamse hoogleraar Interne Geneeskunde Arnon Kater.

Volgens Kater heeft het nieuwe middel venetoclax twee voordelen: de prognose voor CLL-patiënten is veel beter en er zijn minder bijwerkingen dan bij de chemotherapie die tot nu toe meestal werd gegeven. Het nadeel: de zeer hoge kosten, ongeveer 70.000 euro per patiënt per jaar.

Aanvallen

In de studie zochten de onderzoekers een andere manier om leukemiecellen aan te vallen. Na een eerste behandeling met chemotherapie worden de kankercellen vaak resistent. Een tweede chemokuur, in combinatie met een antistof als de ziekte weer opspeelt, gaf meestal geen gunstig, langdurig resultaat. Slechts bij 4,6 procent van de patiënten was de ziekte na 4 jaar nog niet terug. Na behandeling met Venetoclax en dezelfde antistof was de ziekte bij 67,3 procent van de patiënten na 4 jaar nog niet terug.
Na die 4 jaar was nog 85,5 procent van de met Venetoclax plus antistof behandelde patiënten in leven, van de met chemo plus antistof behandelde patiënten nog 66 procent. Dus ook na het stoppen van de behandeling (chemocombinatie maximaal 6 maanden, Venetoclax-combinatie maximaal 2 jaar) heeft de nieuwe behandeling een positief effect.

Eiwit

In tegenstelling tot chemotherapie, waarbij ook gezonde cellen worden aangetast, werkt Venetoclax op een eiwit dat verhoogd aanwezig is bij CLL en dat verhindert dat de leukemiecellen afsterven. Doordat dit eiwit wordt geneutraliseerd gaan de leukemiecellen dood. Gezonde lichaamscellen worden niet beschadigd.
Hoewel de meeste patiënten goed op de nieuwe behandeling reageren, was dit niet bij iedereen zo. De oorzaak daarvan zijn mogelijk afwijkingen aan de chromosomen, die bij CLL-patiënten vaak optreden. Er is dus zeker nog verder onderzoek nodig.

Al eerder behandeld

De resultaten van deze Muranostudie zullen de behandeling van CLL voor patiënten die al eerder behandeld zijn, definitief kunnen veranderen. Voor 'nieuwe' patiënten blijft chemotherapie een goede optie.
Er werd in deze studie onderzoek gedaan naar patiënten die een tweede behandeling nodig hadden en de studie liep van april 2015 tot augustus 2020. Wereldwijd waren 389 deelnemers, waarvan 194 in Nederland, in 14 centra.

Lees het eigen bericht van Amsterdam UMC…