Ondersteuning bij leven met en na kanker | Patiëntenorganisatie Hematon
Ondersteuning bij leven met en na kanker | Patiëntenorganisatie Hematon

Genetische veranderingen al jaren voor diagnose AML aantoonbaar

Moleculair biologische afwijkingen die karakteristiek zijn voor acute myeloïde leukemie (AML) kunnen al zes tot tien jaren vóór de diagnose geconstateerd worden met behulp van genetisch onderzoek.

Dat is de uitkomst van twee onderzoeken gepubliceerd in respectievelijk Nature en Nature Medicine. Onderzoekers van beide studies stellen vroege opsporing, monitoren en behandelmogelijkheden voor.

Beenmergfalen

Bij de meeste patiënten met AML wordt de diagnose gesteld na acute complicaties door beenmergfalen. Dit wordt doorgaans voorafgegaan door opeenhoping van veranderingen in bloedstamcellen en onrijpe cellen die door deling snel vermeerderen (klonale expansie). Deze veranderingen komen echter ook voor bij gezonde personen tijdens het proces van ouder worden. Ze leiden dan niet noodzakelijkerwijs tot het ontstaan van leukemie. Dit noemt men leeftijdgerelateerde klonale hematopoëse.

Signaal

Tot voor kort leek het er op dat AML ontstaat zonder voorafgaande signalen. Nu blijkt echter dat veranderingen in bepaalde genen* de kans op het ontwikkelen van AML aanzienlijk vergroten. De aanwezigheid van deze waarneembare veranderingen, jaren voor de diagnose, kan een signaal zijn voor een zich ontwikkelende AML, alhoewel het onderscheid tussen 'normale' leeftijdgerelateerde klonale hematopoëse en een ontwikkelende AML nog niet eenduidig te maken is.

Bij één van de onderzoeken gebruikte men bloed van vrouwen die tien jaar eerder aan een groot Amerikaanse bevolkingsonderzoek deelnamen. Een klein aantal van hen kreeg later AML, wat onderzoekers de gelegenheid bood om hun bloed te vergelijken met dat van de vrouwen die het niet kregen. Deze resultaten vormen de basis voor onderzoek dat zou kunnen gaan leiden tot preventieve genezing van AML. Terughoudendheid is nog op zijn plaats: er is nog geen behandelmethode ontwikkeld die preventief ingezet kan worden.

Nog geen screening

Hoogleraar hematologie Gert Ossenkoppele (Amsterdam UMC) vindt de bevindingen zeer interessant. 'Maar omdat vooralsnog geen therapeutische consequenties aan het vinden van dergelijke mutaties kunnen worden verbonden is algehele screening op AML niet zinvol. Het zou ook zeer kostbaar zijn. Wel zullen studies opgezet moeten worden die onderzoeken of preventieve maatregelen zinvol zijn of niet. Kortom, zeer interessante bevindingen die het inzicht in ontstaan van AML weer hebben doen toenemen, maar vooralsnog zijn er geen therapeutische interventies op basis van deze onderzoekresultaten te verwachten.'

*IDH1, IDH2, TP53, DNMT3A, TET2 en spliceosome genen

Beeld: Geralt

Meest gelezen

Meest recente artikelen