Autologe stamceltransplantatie - Late effecten

Late effecten van een autologe stamceltransplantatie

Na het eerste jaar veranderen de controles op de polikliniek. Ze zijn dan vooral gericht op het ontstaan, voorkomen en behandelen van late effecten. Dat zijn complicaties op de lange termijn. Het merendeel van de late effecten is het gevolg van de chemotherapie en/of de bestraling die je hebt ondergaan. Je kunt problemen krijgen met schildklier, hart, longen, nieren, ogen en seks. Ook kan er een tweede vorm van kanker ontstaan en kun je psychische problemen hebben.

Schildklier

Ben je bij de voorbehandeling bestraald? Dan kun je klachten krijgen die passen bij een verminderde werking van de schildklier. Klachten die hierop wijzen zijn moeheid, traagheid, verstopping, slaperigheid, het koud hebben, lage stem, trage hartslag, concentratieproblemen en gewichtstoename. Meld deze klachten bij de controle, zodat de schildklierfunctie kan worden onderzocht. Met medicatie kunnen de klachten worden verholpen.

Hart, longen en nieren

De behandeling met chemotherapie of bestraling kan gevolgen hebben voor de werking en conditie van deze organen. Daarom wordt de longfunctie getest (‘blazen’) en worden ook hart en nieren gecontroleerd.

Ogen

Door bestraling of het gebruik van prednison kun je staar krijgen. Controle door de oogarts is vaak opgenomen in het follow-upprogramma. Ga je waziger zien, meld dit aan je behandelteam. Bij staar kan de troebele lens met een kleine operatie vervangen worden.

Verminderde traanvochtproductie leidt tot branderige/droge ogen. De ogen druppelen met kunsttranen of serum oogdruppels geeft tijdelijk verlichting.

Tweede soort kanker

De behandeling met chemotherapie en/of bestraling geeft een verhoogd risico op een tweede soort kanker. Bij de controles wordt rekening gehouden met dit verhoogde risico. Zelf kun je er ook wat aan doen: vermijd stress, overmatig zonnebaden en roken en beperk het gebruik van alcohol. Beweeg voldoende maar neem ook rust.

Psychosociale problemen

Het ondergaan van een stamceltransplantatie is ingrijpend. Voor jou, je partner en je naaste familie. Niet iedereen kan de gevolgen en indrukken gemakkelijk verwerken. Bespreek het met je behandelteam of huisarts. Samen kun je vaststellen of je psychosociale hulp nodig hebt. Via Hematon kun je contact leggen met lotgenoten. Iemand die hetzelfde heeft meegemaakt als jij heeft minder woorden nodig. Het is goed om te weten dat je niet de enige bent!

Overlijden

De kans op overlijden als gevolg van een autologe stamceltransplantatie is klein, ongeveer drie procent.

Lees hier meer over late effecten na behandeling voor bloedkanker.