Ondersteuning bij leven met en na kanker | Patiëntenorganisatie Hematon
Ondersteuning bij leven met en na kanker | Patiëntenorganisatie Hematon

Venetoclax goed middel tegen CLL

Beeld: Sweetlouise Leukemie

Venetoclax, een nieuw middel dat doelgericht op ontspoorde lymfocyten inwerkt, geeft goede resultaten bij chronische lymfatische leukemie (CLL). Dit blijkt uit een groot internationaal onderzoek, met hoogleraar Arnon Kater van het AMC als één van de onderzoeksleiders. Het onderzoek is eind maart gepubliceerd in het New England Journal of Medicine.

Venetoclax remt het eiwit BCL2, dat bij CLL in grote hoeveelheden in de kwaadaardige lymfocyten zit. Dit eiwit verhindert, dat deze cellen op natuurlijke wijze afsterven. Daardoor komen er steeds meer lymfocyten in het bloed, wat de normale aanmaak van bloedcellen verstoort. Om het effect van venetoclax bij patiënten te onderzoeken, vergeleken de onderzoekers de combinatie venetoclax plus rituximab met de combinatie bendamustine en rituximab.

In totaal kregen 194 patiënten de combinatie venetoclax plus rituximab, 195 patiënten kregen bendamustine plus rituximab. Bij al deze patiënten was de CLL teruggekeerd of had de ziekte niet gereageerd op eerdere behandeling. De patiënten werden gemiddeld 24 maanden gevolgd.

De periode, waarin de ziekte stabiel bleef was bij de patiënten die venetoclax kregen aanzienlijk langer dan bij de patiënten die geen venetoclax kregen.

Resultaten

Na twee jaar had bij 85 procent van de venetoclaxgroep de ziekte zich niet verder ontwikkeld, tegenover 36 procent in de andere groep. Statistisch is dit een belangrijk verschil. Dit gold ook voor patiënten met slechtere vooruitzichten, zoals die met de 17p deletie.

Als nadeel van venetoclax kwam naar voren dat de patiënten vaker een behoorlijk tekort hadden aan neutrofielen, een bepaald soort witte bloedcellen. Dit kan leiden tot infecties. Maar koorts bij een tekort aan neutrofielen kwam bij venetoclax minder voor.

In de wetenschapsbijlage van de NRC van 7 en 8 april 2018 zegt Arnon Kater dat hij enthousiast is over venetoclax. De werking is beter dan de tot nu gebruikelijke chemo-immuuntherapie en de bijwerkingen zijn minder. Als nadeel ziet hij de prijs. Hij is bang dat venetoclax, zoals ook andere gerichte behandelingen, erg duur zal worden. Hij zou het heel zuur vinden als deze nieuwe behandeling daarom niet ten goede zou komen aan de CLL-patiënten. Er wordt nu ook onderzocht of venetoclax als eerste behandeling ingezet kan worden.

Meer mogelijkheden

Er zit mogelijk nog een interessante ontwikkeling in de pijplijn. Venetoclax zorgt dat de rem op gereguleerde zelfdoding van cellen verdwijnt. Verder krijgen alle lymfocyten bij tijd en wijle een opknapbeurt in de lymfklieren. Kwaadaardige cellen hebben deze harder nodig dan de goede lymfocyten. Een ander middel, ibrutinib, remt de toegang tot die opfrisbeurt van de lymfocyten in de lymfklieren. Arnon Kater en medeonderzoekers zijn dus erg benieuwd hoe de combinatie ibrutinib en venetoclax werkt bij CLL. Mogelijk wordt CLL dan echt een chronische ziekte, hoopt Arnon Kater. Bij het mantelcellymfoom is al aangetoond dat deze combinatie, op de korte termijn, goed werkt. Het zal echter afwachten zijn of de prijs van twee heel dure medicijnen uiteindelijk de instemming van de minister van VWS zal krijgen.

Meest gelezen

Meest recente artikelen